2016 წლის 15 მაისს სახელმწიფო აუდიტის სამსახურმა ბიუჯეტის შესრულებაზე ვრცელი ანგარიში გამოაქვეყნა, რომელიც მოიცავს 2015 წლის პროგრამული ბიუჯეტირების, შემოსავლების აღრიცხვის, გადასახდელების შესრულების, სახელმწიფო შესყიდვების და ფულის მართვის უმნიშვნელოვანეს პრობლემებს და შესაბამის რეკომენდაციებს. ბოლო წლების მანძილზე აღნიშნულ პრობლემებს ჩვენს არაერთ პუბლიკაციაში შევეხეთ.

1. ქვემოთ მოკლედ წარმოგიდგენთ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის ყველაზე მნიშვნელოვან მიგნებებს:

1. ხარჯების არათანაბარი გადანაწილება და ბიუჯეტის წლის ბოლოს ათვისება კვლავ პრობლემად დარჩა

2015 წლის დეკემბერში დაიწყო საბიუჯეტო სახსრების გამალებული ხარჯვა იმის გამო, რომ ვერ ხერხდებოდა ბიუჯეტის ათვისება წლის ბოლოს საბიუჯეტო თანხები ავანსით გაიცემოდა, მათ შორის ისეთი საქონლის/მომსახურების შესყიდვაზე, რომელთა გადახდის აუცილებლობა საჯარო უწყების წინაშე იმ მომენტისათვის არ იდგა.   

2. საბიუჯეტო ორგანიზაციების მხრიდან ადგილი ჰქონდა პრემიის დანამატით ჩანაცვლების ფაქტს

მთავრობის 2014 წლის 15 ივლისის დადგენილების ამოქმედებამ შეზღუდა საჯარო დაწესებულებებში დასაქმებულ პირებზე პრემიის სახით გაცემული თანხების ოდენობა, თუმცა ამავდროულად, აღნიშნული რეგულაციის ძალაში შესვლის შემდეგ მკვეთრად გაიზარდა დანამატის მუხლით გაცემული საბიუჯეტო სახსრების მოცულობა. შედეგად, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ საბიუჯეტო ორგანიზაციების მხრიდან ადგილი ჰქონდა პრემიის დანამატით ჩანაცვლების ფაქტს. მიუხედავად მთავრობის ამ დადგენილებით განსაზღვრული ლიმიტებისა, გარკვეულ შემთხვევებში ადგილი აქვს როგორც პრემიის, ისე დანამატის თანამდებობრივ სარგოზე მეტი ოდენობითა და დაწესებულ ლიმიტზე მეტი სიხშირით გაცემას; რიგ საბიუჯეტო ორგანიზაციებში ადგილი აქვს უფლებამოსილი პირის მიერ ერთი ბრძანების საფუძველზე, კონკრეტულ თანამშრომლებზე წინასწარ, მთელი წლის განმავლობაში დანამატის დანიშვნის ფაქტებს, რაც თავისი ყოველთვიური შინაარსიდან გამომდინარე შეიძლება ითქვას, რომ უფრო თანამდებობრივი სარგოს ხასიათს ატარებს ვიდრე დანამატის.

3. შტატგარეშე თანამშრომლებზე გაცემული თანხების მოცულობის შემოწმება შეუძლებელია 

არც საბიუჯეტო განაცხადი და არც ბიუჯეტის კანონი არ შეიცავს ინფორმაციას შტატგარეშე მომუშავეთა შრომის ანაზღაურების გეგმური მაჩვენებელის შესახებ. ასევე უცნობია ამ მიმართულებით რა თანხები უნდა გაიხარჯოს. შესაბამისად, შეუძლებელი ხდება ბიუჯეტის შესრულების ანგარიშში წარმოდგენილი ამ მიმართულებით ათვისებული სახსრების ოდენობის გეგმურ მაჩვენებელთან შესაბამისობის შედარება.

4.უმეტეს შემთხვევებში მხარჯავი დაწესებულების ფინანსური ანგარიშგება უტყუარად და სამართლიანად არ ასახავს მათ ფინანსურ მდგომარეობას. უმეტეს შემთხვევებში მხარჯავი დაწესებულების მიერ ადგილი აქვს აღრიცხვა-ანგარიშგების პროცესში მარეგულირებელი ნორმების დარღვევებს, რაც, თავის მხრივ, შიდა კონტროლის სისუსტეებზე მიუთითებს, მაგალითად მსგავსი პრობლემები გვხვდება თავდაცვის, შინაგან საქმეთა, საგარეო საქმეთა, შრომის, სოციალური დაცვისა და ჯანმრთელობის, ეკონომიკისა და სხვა სამინისტროებში.

5. ზოგიერთი სახელმწიფო დაწესებულება ბუღალტერიას არ აწარმოებს სპეციალურ ბუღალტრულ პროგრამებში. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ გამოკითხული 54 საბიუჯეტო ორგანიზაციიდან 9 აწარმოებს ბუღალტერიას Microsoft Excel-ის გამოყენებით (არ არის დანერგილი სპეციალიზებული საბუღალტრო აღრიცხვის სისტემა), რასაც საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველო ჯერ კიდევ 2014 წლის 27 ივლისს გამოქვეყნებულ სახელმწიფო შიდა ფინანსური კონტროლის ანგარიშში შეშფოთებით აღნიშნავდა, როგორც კონტროლის ერთ-ერთ ყველაზე სერიოზულ რისკს.

თექვსმეტი სამინისტროდან სამი სამინისტროს აპარატს - საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროსა და საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს არ გააჩნია სპეციალიზებული საბუღალტრო აღრიცხვის ელექტრონული სისტემა.

6. არ არსებობს სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული საწარმოების სრულყოფილი ბაზა

7. რამდენიმე უწყებაში პროგრამული ბიუჯეტი ხარვეზებს შეიცავდა

• ბიუჯეტის დაგეგმვის ეტაპზე, ზოგიერთი პროგრამისთვის გამოყოფილი ასიგნებების ნაწილს არ გააჩნია მიზნობრიობა და მათ ფარგლებში განსახორციელებელი ღონისძიებებისა და აქტივობების განსაზღვრა მოგვიანებით, წლის განმავლობაში არის დაგეგმილი;

• 2015 წლის ბიუჯეტის კანონის პროგრამული დანართით წარმოდგენილი ქვეპროგრამის ინდიკატორების 65%-ს მიზნობრივი მაჩვენებელი არ გააჩნია. შესაბამისად, ვინაიდან დაგეგმვის ეტაპზე არ არის მითითებული თუ რისი მიღწევა იგეგმება წლის განმავლობაში გამოყოფილი საბიუჯეტო ასიგნებების პირობებში, ანგარიშგების ეტაპზე ვერ ხერხდება ქვეპროგრამის ეფექტიანობის შეფასება ინდიკატორების საშუალებით;

• რიგ შემთხვევებში, პროგრამის ფარგლებში არ ხდება ყველა მოსალოდნელი შედეგის განსაზღვრა, რომლებიც შესაძლოა მიღწეულ იქნეს პროგრამის განხორციელების შედეგად;

• მხარჯავი დაწესებულებების მიერ განსახორციელებელი ღონისძიებებისა და მოსალოდნელი შედეგების წარმოდგენა, რიგ შემთხვევებში ხდება აგრეგირებულად, პროგრამების დონეზე და არ ითვალისწინებს მათ შემდგომ დეტალიზაციას ქვეპროგრამებად, რაც შეუძლებელს ხდის საბოლოო და შუალედური შედეგების ერთმანეთისაგან გამიჯვნასა და მათ შორის შესაბამისობის დადგენას;

• შესრულების შესახებ ანგარიშგება სრულად არ მოიცავს ინფორმაციას ბიუჯეტის კანონზე თანდართული პროგრამული დანართით განსაზღვრული ყველა პროგრამის შესახებ. კერძოდ, ზოგიერთი პროგრამისთვის დაგემვის ეტაპზე განისაზღვრა მოსალოდნელი შედეგები და შედეგების შეფასების ინდიკატორები, თუმცა ბიუჯეტის შესრულების ანგარიში არ მოიცავს ინფორმაციას მათ ფარგლებში მიღწეული შედეგების შესახებ;

• გარკვეულ შემთხვევებში არ ხდება მიღწეული შედეგების შესახებ ანგარიშგება წინასწარ განსაზღვრული შედეგების შეფასების ინდიკატორებთან მიმართებაში;

• პროგრამებისა და ქვეპროგრამების 39.4% საჭიროებს დამატებით ინდიკატორს, რათა სრულყოფილად იქნეს შეფასებული პროგრამების/ქვეპროგრამების ფარგლებში მიღწეული შუალედური/საბოლოო შედეგები. რიგ შემთხვევებში, ყველა მოსალოდნელ შედეგს არ მიემართება ინდიკატორი ან შედეგების შეფასებისთვის მხოლოდ ერთი ტიპის ინდიკატორია გამოყენებული;

• საბიუჯეტო ორგანიზაციათა 30%-ს არ გააჩნია მონაცემების შეგროვების, დამუშავებისა და შენახვის ჩამოყალიბებული სისტემა.

8.სახელმწიფოს ფინანსური აქტივების მართვა ხარვეზებით მიმდინარეობდა

• ბიუჯეტის შესრულების ანგარიშში „ფინანსური აქტივების ზრდის“ მუხლის ფაქტიური ოდენობა არასრულადაა წარმოდგენილი.

• შპს „მექანიზატორის“ სასესხო და სალიზინგო ვალდებულებების დაფარვა ხორციელდება სახელმწიფო ბიუჯეტის სახსრებით, თუმცა ფინანსთა სამინისტროს მიერ მოცემული სესხი არ არის აღრიცხული სახელმწიფო ვალის პორტფელში.

9. სახელმწიფო შესყიდვების დაგეგმვა სწორად და დროულად არ მიმდინარეობდა და ამის გამო შესყიდვა გადაუდებელი აუცილებლობით ხორციელდებოდა. გარკვეულ შემთხვევებში, მხარჯავი უწყებების მიერ გამარტივებული შესყიდვის ფორმით ან/და გადაუდებელი აუცილებლობის მოტივით განხორციელებული შესყიდვები, სწორი და დროული დაგეგმვის შემთხვევაში, შესაძლებელია განხორციელებული ყოფილიყო ტენდერის საშუალებით.

10. შესყიდვების დაგეგმვასა და განხორციელების არსებულ ხარვეზებზე უთითებს ერთის მხრივ წლის დასაწყისში დაუგეგმავი შესყიდვები, მეორე მხრივ, უშედეგოდ დასრულებული ტენდერების მაღალი წილი, მაგალითად:  

• სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრომ 2015 წლის განმავლობაში გამოაცხადა 319 ტენდერი, შესყიდვის სავარაუდო ღირებულებით 36.2 მილიონი ლარი. აქედან 61 ტენდერი, ანუ გამოცხადებულთა საერთო რაოდენობის 19.1% არ შედგა (სავარაუდო ღირებულებით 1.61მილიონი ლარი), უარყოფითი შედეგით დასრულდა 9 (სავარაუდო ღირებულებით 229 ათასი ლარი), ხოლო 11 შეწყვეტილ იქნა (სავარაუდო ღირებულებით 660.6 ათასი ლარი).

• თავდაცვის სამინისტრომ 2015 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის დაფინანსების ფარგლებში გამოაცხადა 616 ტენდერი, შესყიდვის სავარაუდო ღირებულებით 45.99 მილიონი ლარი. აქედან 191 ტენდერი, ანუ გამოცხადებულთა საერთო რაოდენობის 31% არ შედგა (შესყიდვის სავარაუდო ღირებულებით 5.88 მილიონი ლარი), უარყოფითი შედეგით დასრულდა 81 მათგანი (შესყიდვის სავარაუდო ღირებულებით 7.12 მილიონი ლარი), ხოლო 51 შეწყვეტილ იქნა (შესყიდვის სავარაუდო ღირებულებით 5.63 მილიონი ლარი).

• კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროს აპარატის მიერ 2015 წლის განმავლობაში გამოცხადებული 90 ტენდერიდან, ჯამური სავარაუდო ღირებულებით 990 ათასი ლარი, 31 ტენდერი, ანუ გამოცხადებული ტენდერების საერთო რაოდენობის 34.4% არ შედგა (სავარაუდო ღირებულებით 317 ათასი ლარი), ხოლო 2 უარყოფითი შედეგით დასრულდა.

11. რიგი საბიუჯეტო ორგანიზაციების შემთხვევაში, ადგილი აქვს ტენდერის კონკრეტულ საქონელზე ან მომსახურებაზე მორგებას ანუ შესასყიდი საქონლის/მომსახურების ტექნიკური და ხარისხობრივი მახასიათებლების ისეთ შემზღუდველ ჩარჩოებში მოქცევასა და კონკრეტიზაციას, რომ აღნიშნული განაპირობებს შესყიდვის პროცესში არაკონკურენტული გარემოს ჩამოყალიბებას და წარმოშობს საბიუჯეტო სახსრების არაეკონომიურად განკარგვის რისკს, მაგალითად:

• შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ საოფისე ავეჯის შეძენის მიზნით 2015 წლის 15 სექტემბერს გამოცხადდა ელექტრონული ტენდერი (SPA150025083), შესყიდვის სავარაუდო ღირებულებით 184.6 ათასი ლარი. ტენდერში მონაწილეობა მიიღო მხოლოდ ერთმა პრეტენდენტმა და გაიმარჯვა კიდეც. სატენდერო დოკუმენტაციით მოთხოვნილი ავეჯის თითოეული კომპონენტის ყოველი დეტალის მიმართ დაწესებული იყო ფიქსირებული ზომები. ამასთან, სატენდერო დოკუმენტაციას თან ახლდა არა მაკეტური სახის სურათები, არამედ საქონლის თითოეული კონკრეტული მოდელის ფოტოსურათები.

• სსიპ „საქართველოს ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების სააგენტოს“ მიერ კომპიუტერების შესყიდვის მიზნით 2015 წლის 30 იანვარს გამოცხადდა გამარტივებული ელექტრონული ტენდერი (SPA150003095), შესყიდვის სავარაუდო ღირებულებით 25.5 ათასი ლარი. ტექნიკური დოკუმენტაციით განსაზღვრულ საქონლის მახასიათებლებში პირდაპირ იქნა მითითებული საქონლის ისეთი სპეციფიკური ტექნიკური მახასიათებელი, როგორიცაა: APPLE Wireless კლავიატურა და Magic მაუსი.

12. რიგ შემთხვევებში, ტენდერში გამარჯვებულის გამოვლენისას სრულყოფილად არ ხდება სატენდერო დოკუმენტაციით პრეტენდენტისათვის წაყენებული სავალდებულო მოთხოვნების გათვალისწინება და აუცილებელი დოკუმენტაციის დაგვიანებით ან არასრულად წარმოდგენის შემთხვევაში პრეტენდენტთა დისკვალიფიკაცია.

13. რიგ შემთხვევებში ადგილი აქვს სარეზერვო ფონდის სახსრების მიმართვას ისეთი გადასახდელების დასაფინანსებლად, რომლებიც სისტემატურ ხასიათს ატარებენ და სათანადოდ დაგეგმვის შემთხვევაში შესაძლებელი იქნებოდა მათი გათვალისწინება შესაბამისი მხარჯავი დაწესებულებების ასიგნებებში ბიუჯეტის დაგეგმვის ეტაპზე და მაშასადამე ვერ ჩაითვლება გაუთვალისწინებელ ხარჯად, მაგალითად, მთავრობის სარეზერვო ფონდიდან გამოყოფილი სახსრების 27%-ის მიზნობრიობას წარმოადგენს საბიუჯეტო ორგანიზაციების შეუფერხებელი ფუნქციონირება ან ცალკეული მიმდინარე ხარჯების დაფინანსება რაიმე კონკრეტული მიზეზის გარეშე, რაც ეჭვქვეშ აყენებს აღნიშნული ხარჯების სარეზერვო ფონდების რესურსით დაფინანსების აუცილებლობას.

14. კაპიტალურ პროექტებზე სახელმწიფო ბიუჯეტში არასრული და არაზუსტი ინფორმაციაა მოცემული, კერძოდ შერჩეული კაპიტალური პროექტებისათვის არ ხორციელდება პროექტების წინასწარი შეფასება; განსაზღვრული არ არის პროექტების ზედამხედველების მიერ მონიტორინგის შედეგების წარდგენის ფორმა და პერიოდულობა პროექტის განმახორციელებლებისათვის. არ მზადდება სამუშაოების მიმდინარეობის მონიტორინგის ამსახველი ანგარიშები; პროექტის დასრულების შემდგომ არ ხდება მიღწეული შედეგების შეფასება და პროექტის განხორციელების შედეგად დაგროვებული ცოდნისა და გამოცდილების გამოყენება შემდგომი პერიოდების პროექტების დაგეგმვისას.

15. ზოგ შემთხვევაში საგარეო წყაროებიდან მიღებული დაფინანსების ათვისება შეფერხებებით მიმდინარეობდა. ვერ იქნა უზრუნველყოფილი პროექტის განხორციელებასთან და სესხის მომსახურებასთან დაკავშირებული დამატებითი ხარჯების გაწევის თავიდან არიდება, რაც გამოიხატებოდა სესხის აუთვისებელ ნაწილზე ვალდებულების გადასახადის გადახდით.

2. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურისთვის შექმნილი ბარიერები

1. კონკრეტული უწყებები უარს აცხადებენ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურისთვის ინფორმაციის მიწოდებაზე

მიუხედავად სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მრავალგზის წერილობითი და სიტყვიერი მოთხოვნისა ფინანსთა სამინისტრო და მისი სახაზინო სამსახური უკვე მეოთხე წელია უმაღლეს აუდიტორულ დაწესებულებას არ აწვდიან მოთხოვნილი ინფორმაციის ნაწილს, რის გამოც ვერ ხერხდება ბიუჯეტის შესრულებასთან დაკავშირებული არაერთი საკითხის გაანალიზება. 2015 წელს, მაგალითად, ფინანსთა სამინისტრომ და სახაზინო სამსახურმა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს არ მიაწოდეს: 2015 წლის განმავლობაში ფინანსური აქტივების ზრდის ისეთი მუხლებით გაწეული გადასახდელები ტრანზაქციების დონეზე, როგორიცაა აქციები და სხვა კაპიტალი, სესხები, სხვა ხარჯები და სხვა დანარჩენი მიმდინარე ხარჯები. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს ასევე არ მიეწოდა 2015 წლის განმავლობაში რეგიონში განსახორციელებელი პროექტების ფონდისა და სოფლის მხარდაჭერის პროგრამის ფარგლებში ცენტრალური ბიუჯეტიდან ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულებისათვის გადარიცხული თანხების საკასო ათვისება მუნიციპალიტეტების მიერ.

2. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიმართ საქართველოს პარლამენტის გაუმართლებელი ქმედებები

2013 წლიდან მოყოლებული სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ ჩატარებული აუდიტების ხარისხი და რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდა, რაც ჩვენს პუბლიკაციებში არაერთხელ აღვნიშნეთ. თუმცა პარადოქსია, რომ სწორედ 2013-2015 წლებში, როდესაც სახელმწიფო აუდიტის სამსახურში ასეთი ხელშესახები გაუმჯობესებები მოხდა, საჯარო დაწესებულებები უმაღლესი აუდიტორის უამრავი ძალიან საჭირო რეკომენდაციის იგნორირებას ახდენდნენ, ხოლო პარლამენტმა, თავისივე რეგლამენტის დარღვევით, ორჯერ არ მოისმინა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის საქმიანობის ანგარიში. აღსანიშნავია, რომ საქართველოს პარლამენტმა 2016 წლის საგაზაფხულო სესიის პლენარულ სხდომაზე მოისმინა როგორც 2015 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების შესახებ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მოხსენება, ისე მისი საქმიანობის 2015 წლის ანგარიში

2014 წელს დროებითმა საპარლამენტო კომისიამ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის 2013 წლის საქმიანობა უარყოფითად შეაფასა, რაც, ჩვენი აზრით, არაობიექტურად ასახავდა უმაღლესი აუდიტორის მუშაობას. ჩვენი კვლევის შედეგების მიხედვით, სწორედ 2013 წელი იყო სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის და მისი წინამორბედი კონტროლის პალატის ისტორიაში ყველაზე ნაყოფიერი.

3. მთავრობის მიერ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის რეკომენდაციების შესრულების მონიტორინგი საჭიროა უფრო ეფექტური გახდეს

2015 წელს ვითარება უკეთესობისკენ შეიცვალა და მთავრობამ პირველი მნიშვნელოვანი ნაბიჯი გადადგა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის რეკომენდაციების შესრულების უზრნველყოფისკენ, კერძოდ მთავრობამ 2015 წლის მარტში შექმნა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის რეკომენდაციების გათვალისწინების მექანიზმი, რომლის მიხედვითაც სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის რეკომენდაციების შესრულების უზრუნველყოფისთვის მთავრობა თავისი განკარგულებით ყოველ წელს უნდა ქმნიდეს შესაბამის სამოქმედო გეგმას. 2015 წლის 30 დეკემბერს საჯარო დაწესებულებების მიერ ქვეყნის უმაღლესი აუდიტორის რეკომენდაციების გათვალისწინების ხელშესაწყობად მთავრობამ თავისი განკარგულებით  სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების შესახებ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის 2014 წლის მოხსენებაში მოცემული რეკომენდაციების შესრულება დაავალა მოხსენებაში ნახსენებ უწყებებს, კერძოდ: ფინანსთა, იუსტიციის, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროებს, მთავრობის ადმინისტრაციას, საჯარო სამსახურის ბიუროს, სახელმწიფო ქონების ეროვნულ სააგენტოს და სხვა საბიუჯეტო ორგანიზაციებს.

აქ პრობლემას წარმოადგენდა ის, რომ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის 2014 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულებასთან დაკავშირებული რეკომენდაციები 2015 წლის მაისში გამოქვეყნდა, ხოლო ამ რეკომენდაციების შესრულების სამოქმედო გეგმის შემუშავება თითქმის 8 თვის დაგვიანებით, 2015 წლის 30 დეკემბერს მოხდა. კიდევ უფრო პრობლემურია ის, რომ ჩვენ არ ვიცით ამ უწყებებმა რა გააკეთეს უმაღლესი აუდიტორის რეკომენდაციების შესასრულებლად.

4. რეკომენდაციები

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველო“ მიიჩნევს, რომ

• მთავრობამ დროულად უნდა შექმნას სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის 2015 სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულებასთან დაკავშირებული რეკომენდაციების გათვალისწინების სამოქმედო გეგმა, რათა წელსაც არ განმეორდეს იგივე რაც 2015 წელს, როცა 2014 წლის რეკომენდაციების შესრულებისთვის გათვალისწინებული სამოქმედო გეგმა თითქმის 8 თვის დაგვიანებით იქნა შემუშავებული. ამ სამოქმედო გეგმის გარეშე შესაბამისი საჯარო დაწესებულებები, სავარაუდოდ, ისევე გააგრძელებენ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის რეკომენდაციების იგნორირების, როგორც მანამდე;

• მიესალმება მთავრობის მიერ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის რეკომენდაციების შესრულების მონიტორინგის სისტემის შექმნას;

• მოუწოდებს მთავრობას, ყოველ წელს გამოაქვეყნოს უმაღლესი აუდიტორის რეკომენდაციების შესრულების უზრუნველყოფისთვის შექმნილი სამოქმედო გეგმის შესრულების ანგარიში;

• მიესალმება საქართველოს პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე 2015 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების შესახებ სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მოხსენების და მისი საქმიანობის  2015 წლის ანგარიშის  მოსმენას.