პოლიტიკური შემოწირულებების კვარტალური საინფორმაციო ბიულეტენი N5 - საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველო
ENG

პოლიტიკური შემოწირულებების კვარტალური საინფორმაციო ბიულეტენი N5

15 ნოემბერი, 2023

ბიულეტენში მიმოხილულია პოლიტიკური პარტიების მიერ 2023 წლის 1 ივლისიდან 30 სექტემბრის ჩათვლით მიღებული შემოწირულებები. გამოკვეთილი ტენდენციებიდან განსაკუთრებულ ყურადღებას იქცევს „ქართული ოცნების“ შემომწირველები, რომელთა ნახევარზე მეტი ღვინის ან სხვა ალკოჰოლური სასმელების მწარმოებელ კომპანიებთან დაკავშირებული პირები არიან. მათი მნიშვნელოვანი ნაწილი მრავალი წელია სახელმწიფოსგან სხვადასხვა სახის სუბსიდიებს, შეღავათიან სესხებს თუ სახელმწიფო შესყიდვების კონტრაქტებს იღებს. გარდა ამისა, შემოწირულებების ნაწილი აჩენს ეჭვს, რომ ის ფიქტიური დონორების მეშვეობით არის განხორციელებული, რაც კანონის დარღვევაა.

შემოწირულებების სტატისტიკა

2023 წლის 1 ივლისიდან 30 სექტემბრის ჩათვლით ყველა პარტიამ ჯამში 1,901,299 ლარის შემოწირულება მიიღო, რაც ოთხჯერ აღემატება წინა კვარტლის ანალოგიურ მაჩვენებელს (453,336₾). პარტიული შემოწირულებების 65% „ქართულმა ოცნებამ“ მიიღო - 1,238,000 ლარი, მეორე ადგილზეა „ნაციონალური მოძრაობა“  274,677 ლარით, ხოლო მესამეზე — პარტია „ლელო“, 186,020 ლარით, ხოლო მეოთხე ადგილზე „თაობები საქართველოსთვის“[1] 180,000 ლარით (სრულად იხ. დიაგრამა).

შემომწირველთა რაოდენობის თვალსაზრისით „ნაციონალური მოძრაობა“ ლიდერობს, რომელსაც საანგარიშო პერიოდში 55-ჯერ შეწირეს თანხა, 51 შემოწირულება მიიღო „ქართულმა ოცნებამ“, თუმცა მის შემომწირველებში მსხვილი დონორების წილი გაცილებით მაღალია.

„ქართული ოცნებისშემომწირველთა მიმოხილვა

1 ივლისიდან 30 სექტემბრის ჩათვლით „ქართულ ოცნების“ შემომწირველების უმრავლესობა ღვინის ან სხვა ალკოჰოლური სასმელების მწარმოებელ კომპანიებთან დაკავშირებული პირები იყვნენ. “მეღვინე”  დონორებმა ჯამში აგვისტო-სექტემბერში 944,000 ლარი შეწირესქართულ ოცნებას, ხოლო 2012 წლიდან მმართველი პარტიის სასარგებლოდ, 2 მილიონ ლარზე მეტი აქვთ გაღებული (იხ. ცხრილი 1).

შემომწირველებთან დაკავშირებულ ღვინის მწარმოებელ კომპანიებს 2013 წლიდან მილიონზე მეტი ლარის გამარტივებული შესყიდვების კონტრაქტები აქვთ მიღებული, 2013-2021 წლებში კი 14 მილიონი ლარის შეღავათიანი აგროკრედიტები, ხოლო 2021-2022 წლებში 17 მილიონ ლარზე მეტი სუბსიდია (იხ. ცხრილი 2).

„მეღვინე“ დონორთა შემოწირულებები სწორედ 2023 წლის რთველის წინა პერიოდში განხორციელდა, რომლის სუბსიდირებისთვისაც სახელმწიფო ბიუჯეტში 60 მილიონ ლარზე მეტია გამოყოფილი. შემომწირველებთან დაკავშირებული კომპანიებიდან 15 მათგანია ჩართული რთველის სუბსიდირების პროგრამაში (იხ. ცხრილი 2).[2]

საყურადღებოა, რომ მრავალმილიონიანი სუბსიდიების ფონზე შემომწირველებთან დაკავშირებული სულ მცირე სამი კომპანია, ასკანელი ძმები, წინანდლის ძველი მარანი და ქართული ღვინის სახლი 2022 წელს იმ ღვინის მწარმოებელ კომპანიებს შორის იყვნენ, რომლებმაც ყველაზე მეტი ღვინო გაიტანეს რუსეთში ექსპორტზე.[3] ქართული ღვინის რუსულ ბაზარზე მაღალი დამოკიდებულება საფრთხის შემცვლელია, რადგან რუსეთი ამას პოლიტიკური ზეწოლის ბერკეტად იყენებს. „საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველომ“ უკვე გაავრცელა რეკომენდაცია, სადაც საქართველოს მთავრობას მოუწოდებს, ისეთი კომპანიების სუბსიდირება შეწყვიტოს, რომლებიც საქართველოს რუსეთზე ეკონომიკურ დამოკიდებულებას ზრდიან.[4]

სულ, გასულ კვარტალში „ქართულ ოცნების“ სასარგებლოდ 51 დონორმა 1,238,000 ლარი გაიღო, რაც უფრო მეტია ვიდრე წინა სამ კვარტალში ჯამურად მიღებული შემოწირულებების რაოდენობა — 2022 წლის 1 ოქტომბრიდან 2023 წლის 1 ივლისამდე მმართველი პარტიას 22-მა დონორმა ჯამში 778,000 ლარი შეწირა.